شاید شنیده باشید که بعضی از مواد موجود در شامپوها میتوانند موجب ریزش مو شود. اما چه موادی مسئول چنین اتفاقی هستند و این موضوع تا چه میزان حقیقت دارد؟ آیا باید شامپوی خود را عوض کنید؟ در این مطلب ما مواد شیمیایی که به طور معمول در شامپوها دیده میشوند و ممکن است موجب ریزش مو شوند را معرفی میکنیم.
آیا شامپو دارای موادی است که میتواند به موی سر آسیب برساند؟
شامپوها اصولا برای تمیز کردن مو و پوست سر استفاده میشوند؛ اما معمولا مصرف‌کننده انتظارات دیگری نیز از شامپو دارد. از شامپو انتظار میرود که بو و بافت مناسبی داشته باشد، مواد حالت دهندهای که روی موها استفاده شده است را از بین ببرد، باعث حساسیت نشود و به صورت تخصصی مناسب انواع پوست سر از جمله موی خشک یا چرب باشد. برای دست یافتن به این درخواستهای مشتری، در بعضی از شامپوها تا 30 نوع مواد شیمیایی مختلف مصرف میشود تا زمان نگهداری و بافت شامپو را مناسب مصرف کنند. هر کدام از این مواد برای هدف خاصی در ساخت شامپو استفاده میشوند، اما برخی از آنها در طولانی مدت ممکن است موجب به وجود آمدن مشکلاتی برای سلامت پوست و مو شوند. در بیشتر مواقع موادی که بر اساس آمار و آزمایشات، مضرات زیادی برای سلامتی داشته باشد، از مواد اولیهی تشکیل دهندهی شامپو حذف خواهند شد. در ادامه، مواد معمول تشکیل دهندهی شامپوها و موادی که ممکن است موجب ریزش مو شود را مرور میکنیم.
مواد معمول مورد استفاده در شامپو
تمیز کنندهها
این مواد معمولا پاک کنندههای سطحی هستند که به از بین بردن کثیفیها و چربی کمک میکنند. در تمیز کنندههای متداولتر، سولفاتهایی مانند سدیم لوریل سولفات و سدیم لورت سولفات به کار میرود.
نرم کنندهها
مواد نرم کنندهی موجود در شامپوها، مانند پروپیلن گلیکول و دی متیکون، با کاهش وز و الکتریسیتهی ساکن، موها را قابل کنترل و براق می کنند.
غلیظ کنندهها
از غلظت دهندهها و مات کنندهها استفاده می شود تا شامپو غلیظتر و جذابتر به نظر برسد، اما این مواد تاثیری در پاکسازی پوست سر و موها ندارند. از جملهی این مواد میتوان به گلیکول دی استئارات و کلرید سدیم اشاره کرد.
سکواسترینگها
عوامل جداکنندهای، مانند اتیلن دی آمترا استیک اسید، از تشکیل کف صابون جلوگیری میکنند.
نگهدارندهها
مواد نگهدارنده از رشد میکروبها جلوگیری کرده و به ماندگاری شامپو کمک میکنند. موارد رایج این مواد شامل پارابنها و آزادکنندههای فرمالدئید میشوند (مانند 1،3-دی متیلول-5،5-دی متیل (DMDM) هیدانتوئین و کواترنیوم -15).
افزودنیهای خاص
مواد دیگری با اهداف مختلف به شامپوها اضافه میشوند که بیشتر جهت محافظت از موها استفاده میشوند. این مواد ممکن است موادی مانند ضد آفتابها و ویتامینها باشند.
چه موادی از شامپو ممکن است با ریزش مو در ارتباط باشند؟
شکایتهای زیادی وجود دارد که مواد خاصی که در شامپوها و موادی که برای حالت دادن به موها مورد استفاده قرار میگیرند را مسئول ریزش مو میدانند. با وجود این که این تاثیرات مخرب به درستی به اثبات نرسیده است، برخی از آنها نگرانیهایی را برای متخصصین به وجود آوردهاند. در ادامه میتوانید با این مواد و تاثیرات احتمالی آنها آشنا شوید.
بعضی از مواد، کراتین و صاف کنندههای مو که در آرایشگاهها استفاده میشوند، دارای فرمالدهید یا عوامل آزاد کنندهی فرمالدهید هستند. بسیاری از افراد بعد از استفاده از این مواد، از حساسیت پوست سر و ریزش مو شکایت میکنند. با وجود این که سازمان غذا و دارو اطلاعات مربوط به این محصولات را به روز کرده است، هنوز دستوری مبنی بر منع مصرف آنها صادر نشده است.
استفادهی مداوم از ژل و مواد نگهدارندهی مو، به خودی خود موجب ریزش مو نخواهد شد. ریزش درصورتی اتفاق میافتد که به دلیل پاک نکردن این مواد از روی مو، پوست سر چرب شود که باعث بسته شدن منافذ پوست سر و ریزش مو خواهد شد. این افسانه که شست و شوی روزانهی موها موجب ریزش مو میشود، صحیح نیست و در حقیقت اگر پوست سر چرب میشود، باید شسته شود، در غیر این صورت، اکسیژن رسانی به درستی انجام نمیشود و به سلامت موها و پوست سر آسیب وارد میشود.
موادی مانند سدیم لوریل سولفات و لورت سولفات، مواد شیمیایی مسئول تولید کف و افزایش غلظت هستند که در بسیاری از شامپوهای رایج موجود در بازار استفاده میشوند. این مواد که با نام سولفات نیز شناخته میشوند، به عنوان سورفاکتانت عمل میکنند که به کاهش تنش و اصطکاک میان شامپو و مو کمک میکند. با کمک این مواد، شامپو میتواند راحتتر پوستهای مرده و چربی را از سطح پوست سر جدا کند. استفادهی کم در این مواد ضرری ندارد اما شامپوهایی که حاوی مقادیر زیادی از سولفاتها هستند، میتوانند بیش از حد پروتئین طبیعی و چربی موها را از بین ببرند و هنگامی که پروتئین مو آسیب ببیند، موجب ضعیف شدن آن میشود. بنابراین با وجود اینکه این مواد به خودی خود باعث ریزش مو نمیشوند، موها را ضعیف میکنند و شکستگی مو را افزایش میدهند.
برای افزایش غلظت شامپوها، در کنار موادی مانند سدیم لوریل سولفات، از کلرید سدیم که همان نمک طعام است نیز استفاده میشود. سدیم کلرید نیز به تنهایی باعث ریزش مو نمیشود؛ اما محصولاتی که دارای غلظت زیادی از این ماده هستند ممکن است موجب خشکی و خارش پوست سر شوند.
شامپو دارای مواد نگهدارندهای است که میتوانند از فساد آن تا 12 الی 24 ماه بعد از باز شدن جلوگیری کنند. این مواد فرمالدئید و پارابن هستند که با وجود حفظ شامپو، میتوانند به صورت غیر مستقیم موجب ریزش موهای سر شوند. تحقیقات نشان میدهد که این مواد میتوانند باعث ایجاد حساسیت، پوسته پوسته شدن و خارش شوند که در نهایت باعث ریزش مو میشود. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان میدهد پارابن میتواند باعث تغییرات هورمونی شود که نه تنها در ریزش مو دخیل است، بلکه بر روند تخمک گذاری و بارداری نیز تاثیر میگذارد.
مشابه سولفات ها، دی اتانول آمین (DEA) و تری اتانول آمین (TEA) از مواد مصنوعی هستند که به عنوان عوامل کف کننده و امولسیفایر عمل میکنند و به کاهش کشش سطحی بین مواد محلول در روغن و مواد محلول در آب کمک میکنند تا بتوانند به طور موثرتری با یکدیگر ترکیب شوند. در حالی که DEA و TEA به طور مستقیم باعث ریزش مو نمی شوند، میتوانند به کراتین طبیعی موها آسیب برسانند و پوست سر را تحریک کنند، که به نوبه خود میتواند باعث ریزش مو شود.
سخن آخر
شامپوها حاوی مواد مختلفی هستند که به تمیز کردن موها و افزایش ثبات شامپو کمک میکنند. برخی از این مواد، مانند فرمالدئید با ریزش مو ارتباط دارند، با این وجود، این امر به طور قطعی اثبات نشده است. علاوه بر مواد مصرفی، عوامل مختلفی مانند استرس، سبک زندگی و تغذیه نیز میتواند بر میزان ریزش مو تاثیر داشته باشند. همان طور که گفته شد آسیبهایی که شامپوها به موی سر وارد میکنند، معمولا به دلیل وجود مواد شیمیایی موجود در آنها است. در تولید شامپو گلان از مواد طبیعی استفاده میشود که باعث میشود آسیب بسیار کمتری نسبت به سایر شامپوهای شیمیایی داشته باشد. گلان با استفاده از ویتامینها و عوامل طبیعی در محصولات خود، لطافت و درخشندگی موهای شما را تضمین میکند و میتواند به رشد مجدد موها نیز کمک کند.
